Slagschaduw
Slagschaduw bij windturbines is de hinder die ontstaat doordat de bewegende delen van een windturbine de zonnestralen tijdelijk blokkeren waardoor bij locaties in de omgeving van een windturbine kortdurende schaduwflikkeringen kunnen optreden. Het kan het best worden vergeleken met een flikkerende TL-lamp.
Omdat Engie van plan is om turbines met een rotordiameter van 136m te plaatsen, is er in een zeer ruime omgeving van de turbines last. Dit kan tot kilometers ver reiken. Waar en wanneer hangt van af van de stand van de zon en verschilt dus per dag en per uur.
De volgende figuren geven alvast een idee van wie wanneer het meeste hinder zal ondervinden. De groene zone is de slagschaduw van de windturbine op Omnichem, rood is afkomstig van de turbine op Recticel. De blauwe zone zou de schaduw zijn afkomstig van de molen bij Resilux, al is deze turbine nu nog niet aangevraagd.
Invloed op gezondheid
Slagschaduw zou geen directe invloed hebben op de gezondheid, al zijn er wel meldingen dat slagschaduw tot epilepsie aanvallen heeft geleid. Voor het merendeel van de bevolking zorgt de hinder vooral voor stress. Stress kan op zijn beurt wel veel invloed hebben op de gezondheid. De combinatie van slagschaduw met de andere hinder zoals geluidsoverlast en slaaptekort zorgen voor steeds meer burgerprotest. Vele energieproducenten hebben geen oor naar de klachten en schijnen de regels niet altijd te volgen.
Slagschaduw en zonnepanelen
Schaduw heeft een negatieve invloed op de prestaties van zonnepanelen. Slagschaduw vormt hier geen uitzondering op. Helaas zorgt het bewegen van de schaduw hier voor extra hinder:
Zonnepanelen worden over het algemeen in serie geplaatst. De prestaties van deze aaneengesloten zonnepanelen wordt bepaald door het minst presterende paneel. Wanneer dus 1 paneel in schaduw terecht komt zal de volledige set zonnepanelen minder presteren. Verplaatst de schaduw zich naar 1 of meerdere andere panelen zal dat ene paneel opnieuw goed presteren maar de volledige set panelen zal nu slecht presteren door het nieuwe paneel dat in de schaduw ligt. Op die manier kan slagschaduw een grote invloed hebben op de prestaties van zonnepanelen. De uitbater van de windturbine moet dit verlies niet compenseren.
Er kunnen aanpassingen worden gedaan aan de installatie om dit te voorkomen. De kosten hiervoor zijn echter volledig voor de eigenaar. Engie zal hier niet in tussenkomen.
Wettelijk kader
Vlaanderen heeft via Vlarem II slagschaduw gereglementeerd. Deze bepaalt dat er in huis niet meer dan acht uur slagschaduw mag zijn per jaar. Op 1 dag mag er niet meer dan dertig minuten slagschaduw zijn. Voor niet-woningen zoals kantoren, ... is de wetgeving soepeler en mag er tot dertig uur slagschaduw per jaar optreden.
Software op de windturbine moet de windturbine stilleggen indien het aantal uren zou worden overschreden. Dit gaat echter om een statistisch systeem en houdt geen rekening met de werkelijkheid. Het is aan de bewoners om aan te tonen dat de grenzen overschreden worden!
Europa heeft trouwens recent deze Vlarem II normen rond windturbines ongeldig verklaard. Het Europese Hof van Justitie verklaarde op 25 juni 2020 de Vlaamse windturbinewetgeving als onwettig tot stand gekomen en dus nietig om dwingende milieuredenen.
Vlaanderen heeft dit echter creatief opgelost met een nooddecreet. Op die manier omzeilt Vlaanderen de Europese milieuregels en dus ook de invloed op omgeving en gezondheid.